قارچ گوش و همه چیز درباره آن؛ عفونت قارچی گوش خارجی یا “قارچ گوش” یک نوع عفونت قارچی است که به طور معمول در ناحیه کانال گوش از سوراخ گوش تا پرده گوش رخ میدهد. این نوع عفونت در لغتنامه پزشکی به نام otomycosis شناخته میشود. علائم عفونت قارچی گوش شامل قرمزی و التهاب پوست خارجی گوش است که موجب پوستهپوسته شدن پوست این ناحیه میشود.
منظور از قارچ گوش چیست؟
اتومیکوزیس یا قارچ گوش، عفونتی است که به وسیله قارچها در قسمت خارجی گوش ایجاد میشود و اغلب با درد همراه است. این نوع عفونت ممکن است هر دو گوش را درگیر کند، به خصوص در افرادی که در مناطق با آب و هوای گرمسیری زندگی میکنند یا ورزشهای آبی مانند شنا انجام میدهند، بیشتر دیده میشود.
بررسی علت عفونت قارچ گوش خارجی
به طور معمول عفونتهای گوش به دلیل انواع مختلفی از قارچها ایجاد میشوند. اما بیشترین عفونتها ناشی از قارچهای گوناگونی هستند، از جمله گونههای آسپرژیلوس و در برخی موارد کاندیدا. انواع قارچها به عنوان بخشی از محیط زیست روزمره ما حضور دارند، اما اکثر آنها معمولاً به مشکلی منجر نمیشوند. آسپرژیلوس یکی از قارچهای رایج است که هم در داخل و هم در خارج از خانه یافت میشود و اسپورهای آن را همواره تنفس میکنیم. با این حال، افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، بیشتر از دیگران در معرض خطر قرار میگیرند و احتمال ابتلا به عفونتهای گوش از طریق قارچها بیشتر میشود.
همچنین، افرادی که در مناطق با آب و هوای گرم و مرطوب زندگی میکنند، ممکن است به اتومایکوزیس (Otomycosis) دچار شوند؛ چرا که قارچها در شرایط گرم و مرطوب بهتر رشد میکنند. استفاده گسترده از آنتیبیوتیکها و استروئیدها در سالهای اخیر، تعداد موارد اتومایکوزیس را افزایش داده است. مطالعات نشان دادهاند که افزایش موارد اتومایکوزیس ممکن است به دلیل استفاده بیش از حد از آنتیبیوتیکها و استروئیدهای طیف وسیع باشد، همچنین استفاده از قطرههای گوش حاوی آنتیبیوتیکها نیز میتواند تأثیرگذار باشد. به عنوان مثال، بررسیها نشان داده است که در بین افراد جوان مبتلا به اتومایکوزیس، هر 26 نفر از قطرههای گوش حاوی افلوکساسین برای کنترل ترشحات گوش استفاده میکردند. برخی از محققان نیز بر این باورند که آنتیبیوتیکها ممکن است بر سطح pH کانال گوش تأثیر گذار باشند و در نهایت باعث رشد قارچها شوند.
نحوه معاینه گوش برای تشخیص قارچ گوش
قبل از معاینه، پزشک از بیمار شرح حالش را جویا میشود. این پرسش شامل سوالاتی درباره سابقه خانوادگی بیماریهایی مانند دیابت میشود. پاسخ درست بیمار به این سوالات برای تشخیص صحیح بیماری اهمیت دارد. همچنین، پزشک ممکن است در مورد ورزشها و فعالیتهای بیمار، به ویژه ورزشهای آبی و همچنین مسافرتهای اخیر به مناطق با هوای گرم یا استوایی سوالاتی مطرح کند. معاینه گوش یکی از بخشهای اساسی ویزیت پزشک برای عفونتهای گوشی از قبیل قارچ گوش است. پزشک با استفاده از وسیلهای به نام اتوسکوپ، داخل گوش بیمار را مشاهده میکند.
این معاینه شامل بررسی کانال گوش و پرده گوش برای شناسایی هرگونه مشکلی میباشد. در صورت وجود ترشحات غیر طبیعی، مایع جمع شده یا چرک در گوش بیمار، پزشک ممکن است نمونهبرداری از آنها انجام داده و آن را به آزمایشگاه پزشکی ارسال کند. این کار به پزشک در تفکیک بین عفونت قارچی و باکتریایی در گوش خارجی کمک میکند. از طرفی، این معاینات و فعالیتها دردناک نیستند، با این حال، وضعیت ملتهب پوست گوش خارجی ممکن است همراه با درد باشد. به غیر از این وضعیت، معاینات گوش به طور کلی بدون اذیت انجام میشوند.
همچنین پیشنهاد میشود مقاله کاشت ناخن و بهترین روش درمان قارچ ناشی از آن را نیز مطالعه نمایید.
چگونگی پیشگیری از ایجاد قارچ گوش
جهت جلوگیری از ابتلا به عفونت قارچی گوش، میتوانید از روشهای زیر استفاده کنید:
- بعد از شنا یا حمام کردن، بهتر است گوشها را بهطور کامل خشک کنید.
- استفاده از گوشگیر در زمان شنا میتواند از ورود آب به گوش جلوگیری کند.
- هیچگاه گوش را نخارانید تا از آسیب به پوست و وارد کردن عفونت جلوگیری شود.
- در صورت استفاده از سشوار برای خشک کردن گوش، بهتر است سرعت آن را کم کنید.
- در زمان ورود به استخر، از پوشیدن کلاه شنا استفاده کنید تا از ورود آب به گوشها جلوگیری کنید.
- از استفاده از سواب پنبهای برای تمیز کردن داخل گوش خودداری کنید؛ زیرا ممکن است باعث تحریک و آسیب دیدگی باشد.
بهترین قطره برای درمان قارچ گوش
برخی از قطرههای ضد قارچ معمول برای عفونت گوش شامل کلوتریمازول، بوریک الکل و اسید استیک هستند. انتخاب نوع قطره ضد قارچ معمولا به شدت عفونت و نوع قارچ موجود در گوش بستگی دارد. برای اطمینان از درمان موثر و جلوگیری از ایجاد مقاومت، بهتر است از این داروها طبق تجویز یک متخصص گوش استفاده شود.
بهترین درمان برای قارچ گوش چیست؟
بیماران مبتلا به عفونت قارچی گوش برای درمان مناسب نیاز به مشاوره و مراجعه به پزشک گوش دارند و باید از خود درمانی خودداری کنند. انتخاب بهترین روش درمانی برای عفونت قارچی گوش بستگی به وضعیت بیماری زمینهای دارد. به عنوان مثال، اگر عفونت ناشی از تجمع سلولها و پوستهها، عوامل آلرژی زا یا عوامل محیطی مثل شامپوهای تحریککننده مجرا باشد، درمان اصلی باید به منظور حذف این عوامل انجام شود. همچنین، اگر علت عفونت به بیماریهای زمینهای یا مصرف داروها برمیگردد، باید در طول دوره درمان تحت نظر پزشک قرار بگیرند. در طی فرآیند درمان، استفاده از قطرههایی مانند اسید بوریک برای تطهیر ناحیه گوش و استفاده از قطرههای الکل برای خشک کردن و تبخیر رطوبتی که باعث رشد قارچ میشود، مورد استفاده قرار میگیرد. (ژل درمکس 10 سی سی اورجینال (اصل))
سخن پایانی
عفونت قارچی گوش ممکن است با خارش شدیدی همراه باشد که از سایر انواع عفونتهای گوش بدتر است. علاوه بر این، علائم عفونت قارچی گوش اغلب شبیه به علائم عفونتهای باکتریایی گوش هستند. به همین دلیل، پزشک ممکن است در ابتدا قطرههای آنتی بیوتیکی را برای درمان تجویز کند و تنها زمانی به عفونت قارچی مشکوک شود که درمان با آنتی بیوتیکها موثر نباشد.